Vullnet Mato

TOKA JONË E BEKUAR

(Poemë)

Toka, më e shtrenjta,

nga gjithë pasuritë,

meriton më të madhen,

nga gjithë dashuritë.

Tokën tonë të pjerrët,

oaz mes shkëmbinjve,

kemi medaljon floriri,

mbi zemër, mes gjinjve.

Tokën na e mbollën

pushtuesit me hekur,

erdhën të na vdesin,

mbetën vet të vdekur

Këtu kështu ka ndodhur

nga kohët më të lashta,

bëmë plugje, parmenda,

me heshta dhe shpata.

Sot kjo tok’ e shenjtë,

s’duron tanke të huaj,

veç traktor, kombajna,

plugje, me qe dhe buaj.

Kur toka vesh ngjyrat

për mbjelljet në maj,

duket si në dasmën

e kurorëzimit të saj.  

Qielli i tund shamitë,

me re të bardha lart,

shiu hedh kokrra oriz,

dielli, dritën e artë.

Feston gjithë natyra,

ushton hare e madhe,

vetëtima djeg shami,

dhe oshtijnë malet.

Toka nuse e begatë,

shtatzënë gjithë jetën,

pjellorinë e saj,

s’e bën nuse tjetër.

Në barkun e dheut

rrit gjelbërimin,

toka bëhet nënë,

dhe na lind gëzimin.

Toka shpirtmadhe,

gazmon si i gjalli,

rrudhat e çdo brazde,

na bën kurorë te balli.

Piqet misri e gruri,

era flladit kallinjtë,

tej shtëpitë e bardha,  

bëjnë gati drapërinjtë.

Toka gjallon njerëzit

gjallon krejt bagëtinë,

na shëron sëmundjet,

vuajtjet dhe urinë.

Dhe kur kemi halle,

dëshpërim të madh,

gjithë helmin idhnak

na e kthen në mjaltë.

Po e lamë djerrinë,

rrit barishte e ferra

që t’u zgjatë jetën,

gjallesave të tjera.

Toka thërret njerëzit,

në kurbet ku shkuan

që punojnë tokën,

në vendin e huaj;

Mos lënë këtë tokë,

si vejane të urtë,

për të jetuar larg,

me toka mantenutë.

Mos të lënë shterpë,

tokën te shtëpia,

sa t’i zënë frymën,

barishtet e këqija, 

Se mbulohen varret

me ferra e gjemba,

s’kanë ku vënë lule,

motrat dhe nënat.

Kur nuk mbjell njeriu

për gra e çiliminj,

toka mbjell vetveten,

për breshka e zhapinj.

Edhe dielli e shiu

e humbasin vlerën,

po nuk i thith toka,

t’i bëj’ bukë për njerëz.

Për kufijtë e tokës

shekujve u shuam,

prapë nga toka lindëm

dhe u trimëruam.

Të gjallët te lastarët,

të rënët te rrënjët,

përgjërojmë zemrat,

drithërojmë këngët.

Ndaj, o djema, bota

është ku keni tokën.

Te toka keni nderin,

keni të gjithë botën.

Se dhe vetë Anteu,

kur iu shkëput tokës,

humbi madhështinë,

krenarinë e forcën.

Toka që kur lindim

syve na përkundet,

na shfaqet e para,

na shuhet e fundit.

Toka na jep thelbin,

toka na bën pjekjen,

aty ne kemi jetën,

aty kemi vdekjen.

Kthehuni, o shqiptarë,

se toka po ju lutet,

me shalle ylberësh,

t’i mbështillni supet.

Me mjete të reja

po t’i bëni tualetin,

kjo toka jonë bëhet,

miss e kontinentit.

Mos braktisni tokën

dhuratën e bekuar,

që vet zoti i madh

na e ka dhuruar!

Mos lini këtë tokë,

me ujë të kulluar,

me ajër që të shëron

me delli të praruar;

Mos braktisni tokën,

do pendoheni patjetër!

Mos lini pjellën tuaj,

jabanxhi të përjetshëm!

Vullnet Mato

DRIDHET DHEU, DRIDHEN ZEMRAT

Dridhet dheu, dridhet zemra ime,
loton mbi rrënoja, një tingull fëmije.
O shpirt i pafajshëm, o engjëll fatkeq,
lotët e tu as gërmadha, as dheu s’i tret.

Sytë që të pikojnë, lot yjesh qiellor,
më godasin në zemër si thërrime meteor.
O bir, i vogël që nënën vajton nën beton,
dhimbja jote, zemrën tejpërtej ma shpon.

Oh, nëna jote, o vogëlush, që të dha vite jete,
lotët t’i kthen në margaritarë aty nënvete!
Dhimbja e saj të kthehet në klithmë rrufeje
të shpojë betonin e trashë, të vijë pranë teje.

Dhimbja e nënës, ndonëse rënkon për ty,
mua më shpërthen rrekeza gjaku në sy,
se nuk duroj dot të shoh, tek qan pareshtur,
sikur thërret qiellin të çajë betonin me breshër!

Çfarë fati mizor, kishte qenë ky fati yt, i zi,
të mbetesh pa nënë dhe pa strehën shtëpi?
Besoj se dhimbjen tënde tepër te madhe,
ta shëron sadopak solidariteti i shqiptarëve!

Vullnet Mato

SOT NË DITËN E LINDJES SIME

Babai-trurin, kockat-gjyshi,

nëna më trashëgoi shpirtin.

Këta më ngjizën, ky që jam,

koha familjen që kam:

Një grua - gur xhevahiri,

dy djem e një vajzë floriri,

mbollën gjakun tim në fis,

shpirt fisnikërie në mjedis.

Një shtëpi ku, s’jam pronar,

më strehon, sa të jem gjallë.

Mjete pak, para me kursim,

pikuar, vetëm nga truri im;

Tri diploma, për të punuar,

dy duzina me libra botuar,

brenda fletëve, zbrazur aty,

bëmat jetuar me sytë e mi.

Gdhenda disa mendje drite,

si profesor i letrave shqipe.

Bëra emër, botën pa shkelur,   

mikesha dhe miq të zgjedhur.

Flas me të panjohur largësive,

me elektrone në trurin e tyre,

quajnë një “Yll me shkëlqim”,

rrezatimin, që përhap arti im; 

Në komunitetin rreth e qark,

dhuroj vargje, tufa zambak,

por dhe shigjeta metaforike,

për gjithë mashtrimet politike.

Ngjitem shekullit, se Zoti vetë,

më sheh të nevojshëm, në jetë

dhe ata pak, që më luftuan,

nga ligësia, para kohe shkuan.

Shpirtin ma godet një merak,

nuk bëra gjë, për varfanjakë.

Por s’më dhanë pak pushtet,

t’i lartësoja, ashtu si di vetë.

Se s’mund të ulej humanoid,

mbi fron faraoni, në piramidë,

që varfëria sot, në labirinte,

të mos vuante urinë jetike.

Dhe të gjitha fuqitë i morën,

ata që djallëzitë, përdorën.

Arti s’ua shkul djajve ligësitë,   

se kanë errësirën në shpirt.

Presidenti shpërfill jetën time, 

ndonëse ka dy propozime.  

Por titujt tani, s’kanë rëndësi,

kam fituar titullin e madh“Njeri”

Dua të vdes, në agimin e ri,

duke puthur diellin në sy,

me lotët ngjyer, në vezullim,  

të ujit trëndafilat e varrit tim!...

Mimoza Çobo

MBRET I ZEMRËS SIME

Lermë të puth syrin që më dogji mua,

syrin që më kurorëzoi zanë në rrëfenjë,

lermë të futem vajzë,prej tij të dalë grua,

lotëkripuri epsharak pjalm të rrëkëllej.

Prej andej do bredh trurin duke kënduar,

më lejo të kundroj ç'fsheh në hemisferë,

aty mendjeprishura që më tradhëtoi mua,

ka pushtuar neuronet e fle si mëshqerrë.

Lermë të ndiejë flladin ku frymon djalëria,

flladin që tund gjirit zambakun e korijes,

lermë të bredh syrin që pikturoi kaltërsia,

tek qesh valës djaloshare shafran indie.

Më lër të ulem fronit mbi rrudhën imcake,

të shoh si mbin bima e parajsës pa breng,

vetëm një çast të ndiejë gushën mishtake,

që buzëve përkundet e loz, si të jem breg.

Nëse ti më fton, të derdh afshin ku të mund,

buzëve qetësisht t'u thith kroin smeraldëve,

manushaqe të paçelur duarve më përkund,

zemrën flladitma me flladin e zemrës tënde.

Vullnet Mato

ZEMRA MANARE

Ndoshta habitesh, pse s’më tërheq trupi yt,

siç m’i korrje puthjet me draprin e vetullës,

siç më ndizje dëshirën kur zbuloje gjinjtë,

siç më dehje me erën femërore të sqetullës.

Ndoshta trishtohesh, mos t’u zbeh bukuria,

e lëkura s’të përcjell rrymë në lëkurën time,

mos nuk i tërbon më si dikur epshet e mia,

që nuk gdhijmë netët bashkë, gjer në agime. 

Ndoshta kërkon të gjesh, cili qe gabimi fatal,

me cilin akull ma ftohe gjakun gjer në deje,

me cilin breshër dimri, m’i vrave lulet në maj,

cilën britmë lëshove, si krismë rrufeje!

Dyshon mos ka ndodhur, ajo që korçarët thonë,

me shprehjen alegorike: “U njohëm si shumë!“

Por nuk është asnjëra, nga të tëra sa numëron,

pasi nuk shteron dashuria, siç thahet një lumë.

Se pasionin e ndjenjave e tërheqjen e mishit,

me flakërima drithëruese të pulsimit të zjarrtë,   

me shenjën e fshehtë, si mjekra e dervishit,

që na dehte e na magjepste natë përnatë;

E bënte vetëm zemra, që ka autoritet të magjishëm,

të tjetërsojë gjithë ndjenjat, me vendim kategorik,

t’i japë urdhër absolut, trurit të plotfuqishëm,

të pezullojë veprimet, në çdo milimetër organik.  

Se ti, moj mike, me natyrën tënde lozonjare,

s’përdore ndjesitë femërore, siç bëje më parë,

zemrën time, me durim, ta bëje manare,

të mos shkonte në grigjën e meshkujve beqar!...

Vullnet Mato

O I BUKURI, VENDI IM...

O i bukuri, vendi im,
ku vjen bota për verim,
pse ta kesh këtë fat të keq,
të dimërosh vetëm me pleq?

O i bukuri, vendi im,
pse të ndodh ky shpopullim,
pse të kesh këtë fat mizor,
të braktisin zogjtë njerëzor?

Pse ky shtegtim nuk ndalet,
dallgë njerëzish lënë malet,
me ajër dhe ujë të kulluar,
të derdhin djersë të mërguar?

O i bukuri, vendi im,
pse mbetesh lis pa gjethim,
kur ke kushtet, të blerosh,
me fole zogjsh të vegjetosh?

O i bukuri, vendi im,
pse të ndodh ky vet-shkretim,
këtë mallkim, kush ta jep,
qoftë mallkuar vet përjetë!

O i bukuri, vend shqiponjash,
vend bilbilash, vend sokolash,
pse lë të ligjërojnë mbi krye,
grabitqarë me kthetra egërsie?

Pse s’e shporr atë kastë korbash,
me zogj laraskash, zogj sorrash?
Të kesh mbi krye bilbila gjyzarë,
të ushtojnë foletë, si më parë!...

Vjollca Tiku

TEK TY GJETA DASHURINË

Unë lulëzoj në degën e krahut tënd si një lule qershie,

të pres, si presin lulet ngrohtësinë për të vegjetuar,

me urinë e zogjve, të çukis në buzët e tua nektar ëmbëlsie,

pres shtratin me dafina qiellore, të më shtrosh përqafuar.

Kur unë isha si një perlë brenda guaskës, së ftohtë në det,

rashë në grepin tënd prej peshkatari, që më kapi në agim

dhe më lëshoi të pluskoj në ujërat ku lahej dashuria e vet,

në orët e valëzimeve të ngrohta, të liqenit të shpirtin tim.

Ndjeva në zemër dridhmën e ndjenjës, si petalja e lulëkuqes,  

ëmbëlsinë e trupave të vdekshëm që lindin për në pavdekësi,

në çastin kur lindin njëmijë ngjyra për sytë e mbyllur të puthjes,

tek ti gjeta dashurinë e ëndrrave, për të formuar një planet të ri.

Vullnet Mato

SIAMEZJA FENOMENALE

Kur artistët prindër gdhendën me pasion
skulpturën e gjallë të trupit tënd,
s’menduan, se me një femër, që verbon,
mund t’i linin meshkujt krejt pa mend...

Ky vështrim i syve me rrezatim të shenjtë,
ditën më sjell aroma, nga lulet dhe pyjet,
netëve më josh me eros e më deh krejt,
derisa ndjehem fllad, që flas me yjet.

Buza, gusha, gjoksi, nektari yt i hojës,
kur nisin të ndezin puthjen e shpuzët,
puthja tjetër fryn prushin brenda gojës
dhe hovi i zjarrit, të flakëron te buzët.

Ndoshta nuk është mishi trazimtar,
që më jep etjen e diellit, përmbi dete,
por lumi i thellë, i shpirtit me valë,
që më fundos dhe përsëri kam etje.

Mos ma ndaj prehrin me dallgë ekstaze,
se më thahet zemra, o moj shpirtushe!
Kthehu drejt meje dhe pulsomë taze,
të më vijë gjaku prapë, nëpër barkushe.

Dy siamezët njihen si një rast përjashtim,
fenomen anomalie, i trupave të ngjitur;
Ashtu të paça ty, ngjitur me shpirtin tim,
o siamezja ime, fenomen nga qielli zbritur!

Mimoza Çobo

DO TË TË DUA PËRGJITHMONË

Unë dhe ti kemi mijëra shekuj të dashuruar,
qëkur universi me thëngjij ishte mbuluar,
në mitrën e dashurisë u ngjizëm,të pagëzuar,
Krijuesi mëkoi dashuri te ty e te mua.

Unë do të të dua përgjithmonë,sa të jetë jeta,
se dashurinë e përjetshme, te ty e gjeta,
ti më mësove të pija eliksirin, që kishte zemra,
më mësove si përtërihet shpirti nga ndjenja.

Më dhe eliksir shpirti, të çmendesha nga dehja,
më fshehe mes qiejve,që vetëm ty të prekja,
më çove atje,ku shpirtrat s’tremben nga vdekja,
ku dashuria e përjetshme, ka ngjyra të tjera.

Unë do të të dua përgjithmonë,sa të jetë jeta,
deri sa t'më shuhet fryma,do të të dua shumë,
s’të lë vetëm,në këtë botë, ku ka vdekur shpresa,
nën lëkurë do të mbaj, që t’mos vdesësh kurrë.

Vullnet Mato

NDOSHTA MIK ME ALIENËT

Agron Shele, ka emigruar,

dimrit të egër, me stalaktite,

në Bruksel, për të mbijetuar,

me krah ditën, me tru pasdite.

Përdor elektronet, si miell,

për bukë moderne interneti.

Vjel fushat qiellore me yje,

për drithin e çdo kontinenti.

Galaktika e njohur “Atunis”

është ara e tij e begatshme,

ku ai mbjell e korr rregullisht,

kallinj letërsie të gjithanshme.

Lëron arën me plugun e artë,

të drerëve fluturues kompjuterik,

mbjell shkronja alfabeti të zjarrtë,

në brazdat e rrjetit atmosferik.

Kultivon varietete nga gjuhët,

ku ushqehet letërsia botërore,

për ngjyrat, që shijojnë bukët,

pjekur në furrë netësh hënore.

Bujk qiellor, si ky përmetar,

mund të ketë bota shumë,

por jo kultivues, si ky shqiptar,

të punojnë falas dhe pa gjumë.

Me përkushtimin e çuditshëm,

furnizon pareshtur që nga fillesa,

pakot e ushqimit të përditshëm,

përcjell në të gjitha adresat.

Ndoshta ka miqësi me alienët,

në galaktikën e vet, kalimtarë,

që i japin kaq energji të tepërt,

të ushqejë gjithë globin letrar!...